Hoe meer details er binnenkomen over de verkiezingsuitslag in Catalonië, hoe meer ik moet denken aan de Sagrada Familia – de bekende basiliek in Barcelona, die wordt gekenmerkt door een ratjetoe van stijlen. Jugendstil, een vleugje Catalaans modernisme, maar ook Spaanse gotiek. Wat je ziet verandert totaal al naar gelang de positie die je inneemt. En zo is het ook met de uitslag na de verkiezingen van gisteren. Trap vooral niet in de simpele oneliners die je overal leest, want net als in de basiliek van Gaudi lopen hier verschillende werkelijkheden door elkaar.
Op het eerste gezicht is er misschien weinig veranderd: de bevolking is nog steeds 50-50 verdeeld over de vraag of de regio onafhankelijk moet worden of niet. Sterker nog, partijen die min of meer voor onafhankelijkheid zijn halen net minder dan 50 procent van de stemmen, maar door het kiesstelsel wel meer dan de helft van de zetels in het regioparlement. Voor het uitroepen van onafhankelijkheid of het organiseren van een referendum is echter een gekwalificeerde meerderheid – bijvoorbeeld 2/3 nodig – en daar komen de voorstanders ook nu niet bij in de buurt.
Bovendien komen die voorstanders in allerlei geuren en kleuren. De partij van Puidgemont is pro-Europees, pro-markteconomie en onderdeel van de liberale familie in het Europees Parlement. De andere grote pro-onafhankelijkheidspartij keert zich tegen de markteconomie, handel en de EU. Twee stijlen en opvattingen die moeilijk te verenigen zijn.
De echte grote winnaar is de partij Ciudadanos, liberaal, tegen onafhankelijkheid en – volgt u nog? – eveneens lid van de liberale fractie in het Europees Parlement. De Catalaanse tweestrijd tussen Puigdemont en Ciudadanos voorvrouw Ines Arrimada kan dus binnen de ALDE familie worden voortgezet en uitgevochten.
De grote verliezer is de Partido Popular die wordt afgestraft voor het buitensporige politiegeweld tijdens het (onwettige) referendum in Oktober en de starheid van een deel van de partij om tot een oplossing te komen. Een starheid die Puigdemont trouwens in het verleden ook aan de dag legde door meerdere pogingen tot overleg te weigeren.
Hoe meer deze twee heren, Rajoy en Puigdemont, hun apenrots-gevecht voortzetten, des te groter de last op de schouders van Arrimada en Ciudadanos.
De enige oplossing voor Catalonië ligt in overleg en dialoog, net zoals dat in België gebeurde tijdens het proces van staatshervormingen. De PP, ook al zijn er binnen deze partij ook verschillende vleugels, beroept zich tot nu toe op de huidige grondwet en ziet geen noodzaak deze te veranderen. Puigdemont en de voorstanders van afhankelijkheid willen de huidige situatie veranderen en zien geen reden zich daarbij aan wetten en regels te houden. Beide halsstarrige posities en het huidige surrealisme zullen doorbroken moeten worden. Misschien heb je daar inderdaad een vrouw voor nodig. Om te komen tot een Catalaans én Spaans modernisme. Waarbij verschillende stijlen en tradities prima kunnen samengaan, of zelfs beter tot hun recht komen, in een groter geheel.
